Bir sultanın zayiçesi

Astrolog gözüyle, bir padişahın astrolojik haritasını incelemek bize tarihsel gelişmeleri farklı bir boyuttan değerlendirme fırsatı verebilir.Bir Osmanlı sultanının doğum haritasını (zayiçesi) incelemek, tek başına onun kişiliğini incelemenin ötesinde, o dönemde ortaya çıkan gelişmelere de ışık tutabilir. Bu her ne kadar fantezi ürünü gibi gözükse de, politik astroloji bilgileri ile bakıldığında bize ilginç perspektif kazandırmakta. Buna örnek olarak, Osmanlı’nın Rusya karşısında gittikçe zorlandığı ve ıslahat çalışmalarına ağırlık verildiği Sultan III. Mustafa dönemine bakabiliriz.

             
 
Zayiçe Mecmuasından, III: Mustafa’nın astrolojik haritasına ulaşıyoruz. III. Mustafa’nın zayiçesinden edindiğim bilgilere göre, O’nun 28 Ocak 1717’de, saat sabah 10 sularında (10:07) doğmuş olduğunu anlıyoruz. Bu durumda, haritasında Koç burcu yükselmekte ve yöneticisi Mars’ın Akrep burcunda 8. evde yer aldığını görmekteyiz.Tarihçi İsmail Hakkı Uzunçarşılı Osmanlı Tarihi eserinin IV. Cildinde III. Mustafa’nın şehzadelerin başına gelebilecek kötü olaylar yüzünden zehirlenmekten çok korktuğunu, vesveseli ve ihtiyatlı bir karaktere sahip olduğunu belirtmekte. Hatta kullandığı ilaçlar yüzünden de soluk bir benze sahip olduğunu söylenmektedir. Doğum haritasında, yükselen yöneticisi Mars’ın ölüm ve korkular alanı olan 8. evde olması bunun dikkat çeken bir astrolojik göstergesi.

Hatta III. Mustafa’nın bu endişeleri yüzünden, ilm-i Nücum’a yani Astroloji’ye de çok meraklı olduğunu biliyoruz. Bu ilgi o kadar yoğunmuş ki Sultan Giritli Resmi Ahmed Efendi’yi Prusya Kralı II: Frederik’e göndererek (Büyük Frederik) O’ndan üç müneccim istemiştir. Frederik ise O’na, evet üç müneccimi olduğunu ve bunların ilkinin tarih ve tecrübelerden yararlanmak, ikincisinin askeri sürekli olarak savaşa hazır tutmak ve üçüncüsünün de hazinede para bulundurmak olduğu ifade ederek alaycı bir yanıt vermiştir.
 
Kuşkusuz bu dönemin dikkat çeken yönlerinden birisi de, III: Mustafa’nın ordunun başarısızlıklarını önleyebilmek için askeri alanda yenileme çalışmalarına girişmiş olmasıdır. Bu yönde Baron de Tot’a başvurulmuş, O da Tophane’nin iyileştirilmesi ile İstanbul ve Çanakkale boğazlarının tahkim edilmesi ve yeni gemilerin inşa edilmesi işlerine girişmiştir. Astroloji gözüyle bakıldığında, yenileme, reform ve değişikliklerin Uranüs ile yakından ilişkili olduğunu görmekteyiz. III. Mustafa’nın astrolojik haritasına baktığımızda da, bu gezegenin dikkat çekici bir konumda olduğunu, Terazi burcunun ilk derecesinde konumlandığını farkediyoruz. Öncü burçların ilk derecelerinde bulunan gezegenler Astroloji’de her zaman dikkat çekici kabul edilirler.

Uzunçarşılı O’nun cevval ve faal birisi olduğunu yazar. Yükselen Koç burcu bunu açıkça gösterirken, benzer yenilik ve reform isteğini, III. Mustafa’nın çocuğu olan III. Selim’de de görmekteyiz. Nizam-ı Cedid’in kurulması III: Selim dönemindedir. Ne ilginç bir tesadüf ki, O’nun haritasında da, Uranüs’ün bu kez Koç burcunun (diğer bir öncü burç) ilk derecelerinde yer aldığını görmekteyiz. Uranüs sadece Koç burcunda değil, aynı zamanda Satürn’le de (düzen, disiplin, kontrol) birleşmekte.
 
Bilgilere göre, III: Selim’in doğum haritasınını ayarlamaya çalışan müneccimler, kötü etkiler gördükleri için doğumu geciktirmeye çalışmışlar, bu durumu III: Mustafa’ya da yeteri kadar açıklayamamış olmalılar. III. Selim’in yeniçeriler tarafından boğdurulmasını, haritasında sözünü ettiğimiz Uranüs-Satürn birleşiminin (reform, yenilenme ve yeni düzen) tam karşısında yer alan savaş gezegeni Mars’la (Yeniçeriler) görmekteyiz. III. Mustafa’nın müneccimlerinin daha uygun bir doğum haritası ayarlayamamış olmaları belki büyük önem ve özen gösterilen bir konunun bile kontrol dışına çıkabileceğini gösteriyor. Kuşkusuz böyle bir durumda tavuk mu yumurtadan çıkıyor yoksa yumurta mı tavuktan sorusu, ya da başka bir anlatımla bireyler mi tarihi yaratıyor, yoksa tarih mi bireyleri şekillendiyor başka bir tartışma konusu olabilir.
 
R. Hakan Kırkoğlu, Milliyet   30.3.2013